در سال‌های نخستین دهه هفتاد میلادی در مورد زبان کاربردی زنان بررسی جالبی انجام گرفت. یکی از موارد این بود که زنان بر عبارات خود، جمله‌ای برای کسب تایید یا نظرخواهی می‌افزایند. مثلاً: «به نظرم جنگ وحشتناک است، مگر نه؟» یا «من این را خیلی دوست دارم، شما چطور؟» یعنی قاطعانه عبارات خود را به زبان نمی‌آورند و از گفته‌شان حمایت نمی‌کنند.

یکی دیگر از یافته‌ها این بود که زنان در گفتارشان بسیار زیاد از واژه‌هایی نظیر «شاید» یا «احتمال دارد» یا «ممکن است» یا «به طریقی»، یعنی از توصیف‌کننده‌های نامعین استفاده می‌کنند. مثلاً «به طریقی پیش آمد.» گویی نیرویی فراسوی فهم آنها، قدرتشان را می‌ربود. مثلاً: «شاید بروم.» به جای این عبارت مؤکدانه که: «حتماً خواهم رفت.»

جهان همواره سفید و سیاه نیست. شاید شخصی مطمئن نباشد که بتواند به جایی برود، اما به ویژه برای نویسنده مبتدی، بیان عبارات مؤکد اهمیت دارد. بیان مؤکد، تمرینی برای اعتماد به ذهنمان و آموختن برخاستن با اندیشه‌هایمان است.

پس هر چند زندگی همواره روشن نیست، بهتر است عباراتی روشن و مؤکد را به کار ببرید. البته تمرین می‌خواهد. اما بسیار ارزشمند و رضایت بخش است.

اما اگر به هنگام تمرین نگارش متوجه شدید از کلمات نامعین استفاده می‌کنید، نگران نشوید. خود را ملامت نکنید و به باد انتقاد نگیرید. فقط از آن آگاه باشید. به نوشتن ادامه دهید. سپس که به آن باز می‌گردید، می‌توانید آن واژه‌ها و عبارات را بیرون آورید.

نکتۀ دیگر، توجه به پرسش‌هاست. اگر می‌توانید سوالی را بنویسید، پس می توانید جوابش را نیز بنویسید. اگر به هنگام نگارش، پرسشی را نوشتید، بی‌درنگ به سطوح ژرف‌تر ذهنتان بروید و در سطر بعد، به آن پاسخ بگویید.

مثلا «در زندگی‌ام چه باید بکنم؟» پاسخ: «شیرینی شکلاتی مورد علاقه‌ام را بخورم و آسمان را به یاد آورم و بهترین نویسنده دنیا شوم.»

از پاسخ به پرسش‌ها نهراسید. در درونتان منابع بی‌پایان می‌یابید. نگارش یعنی گذر از ابهام ذهن! آن ابهام را به روی کاغذ نیاورید. حتی اگر از چیزی مطمئن نیستید به گونه‌ای آن را بیان کنید که گویی خودتان می‌دانید.

🖊️: راض کتاب‌باز

راضیه نوروزی

(برداشتی از کتاب «تا می‌توانی بنویس»)